Friday, March 28, 2008

Λίγα λόγια για τα δελφίνια

Τα δελφίνια ανήκουν στην τάξη των κητοειδών (78 είδη περίπου) όπως και οι συγγενικές τους φάλαινες. Είναι θαλάσσια θηλαστικά, όχι ψάρια. Οι πρόγονοι των σημερινών δελφινιών εμφανίστηκαν πριν από 65.000.000 χρόνια και οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι έχουν εξελιχθεί από τα κρεόδοντα που ήταν χερσαία θηλαστικά και έμοιαζαν με τα σημερινά σαρκοφάγα θηλαστικά της ξηράς που με την πάροδο του χρόνου προσαρμόστηκαν στο υγρό στοιχείο και στο θαλάσσιο περιβάλλον τα τελευταία 45-50 εκατομμύρια χρόνια και έγιναν αμφίβια, προτού εξελιχθούν σε θαλάσσια θηλαστικά. Κάποια είδη δελφινιών μπορούν να ζήσουν μέχρι και 40 χρόνια.

Τα δελφίνια κινούνται στο νερό με τη βοήθεια της δυναμικής ουράς τους . Η δύναμη της ουράς τους, τα κάνει να αναπτύσσουν μεγάλες ταχύτητες μέσα και έξω από το νερό, να κάνουν μεγάλα άλματα, να καταδύονται γρήγορα σε μεγάλα βάθη και να κυνηγούν την τροφή τους. Μερικές φορές η ουρά τους αποτυπώνει και τις διαθέσεις τους αφού όταν δούμε στη θάλασσα ένα δελφίνι να κτυπά με δύναμη την ουρά του στο νερό, τότε είναι ένα σήμα κινδύνου για να προειδοποιήσει το κοπάδι του, ή ένα σήμα ότι ενοχλείται από την παρουσία μας. Τα πλευρικά τους πτερύγια χρησιμεύουν για να μπορούν να κινούνται μέσα στο νερό και να χαϊδεύουν άλλα δελφίνια στις κοινωνικές τους συναναστροφές. Άλλωστε τα δελφίνια συνηθίζουν να κολυμπούν κοντά το ένα με το άλλο και να περιστρέφονται μαζί με αρμονικές κινήσεις.
Τα δελφίνια είναι τα μόνα ζώα που όπως και ο άνθρωπος κάνουν έρωτα όχι μόνο για να αναπαραχθούν αλλά και επειδή το απολαμβάνουν. Τα δελφίνια έχουν την ικανότητα να γεννούν ένα μωρό κάθε 1-3 χρόνια έπειτα από κύηση 12 μηνών. Ένα νεογέννητο Ρινοδέλφινο έχει μήκος από 90-130 εκατοστά του μέτρου και όταν ενηλικιωθεί θα φθάσει μέχρι τα 4 μέτρα. Το μωρό γεννιέται με την ουρά του, τρέφεται με γάλα και παραμένει με τη μητέρα του από 3 έως 6 χρόνια. Σε αυτή τη διάρκεια οι μητέρες διδάσκουν τα μικρά τους να κυνηγούν για την τροφή τους, να συναναστρέφονται μεταξύ τους και να ζουν ομαδικά. Μετά την ηλικία των πέντε ετών είναι ικανά προς αναπαραγωγή. Έρευνες έχουν αποκαλύψει ότι μόλις γεννηθεί το μωρό η μητέρα εκπέμπει συνεχώς έναν ήχο ώστε να τον καταγράψει ως αποτύπωμα. Αυτός ο ήχος χρησιμεύει έτσι ώστε το νεογνό να τον αναγνωρίζει και να μη χάνεται, ενώ όταν ενηλικιωθεί το μικρό δελφίνι έχει την ικανότητα να τον μετατρέψει σε ένα δικό του αναγνωριστικό σήμα.

Η "κοινωνία" των δελφινιών. Τα θηλυκά συνήθως παραμένουν στο κοπάδι, ενώ τα αρσενικά πολλές φορές μετακινούνται και σε άλλα κοπάδια. Η κοινωνική οργάνωση των δελφινιών είναι υποδειγματική. Πολλά κοπάδια καθορίζουν την περιοχή που κινούνται και τρέφονται. Συνήθως, ανάλογα και με το είδος, σχηματίζουν οικογενειακές ομάδες, που οι δεσμοί τους διαρκούν ακόμη και για μια ζωή. Οι οικογένειες μιας ευρύτερης περιοχής συχνά αλληλοϋποστηρίζονται, κυρίως όταν υπάρχει κίνδυνος πνιγμού κάποιου μέλους τους, ενώ μερικές φορές βοηθούν και τα κήτη άλλων ειδών. Όταν ένα δελφίνι κινδυνεύει από πνιγμό και είναι ανήμπορο, τα άλλα δελφίνια το βοηθούν στηρίζοντάς το με το σώμα τους ή με το ρύγχος τους στην επιφάνεια για να αναπνεύσει. Τα δελφίνια συνηθίζουν να δημιουργούν "οικογένειες" και να συνενώνονται σε μεγάλα κοπάδια. Οι "οικογένειες" των δελφινιών μπορεί να αριθμούν ακόμη και εκατοντάδες άτομα. Όλα τα κήτη δείχνουν αξιοθαύμαστο αλτρουισμό και ουσιαστικά βοηθούν με αυταπάρνηση άλλα κήτη ή ακόμα και άλλα ζώα με πνεύμονες, για να μην πνιγούν. Είναι πάμπολλες οι αναφορές για διασώσεις ναυαγών ή και πιλότων από αυτά τα θηλαστικά.

Στις ελληνικές θάλασσες απαντώνται εννέα είδη δελφινιών από ένα σύνολο τριάντα δύο ειδών που παρατηρούνται παγκοσμίως. Από αυτά τα πιο συνηθισμένα είναι τέσσερα: το ρινοδέλφινο (Tursiops truncatus), το ζωνοδέλφινο (Stenella coeruleoalba), το κοινό (Delphinus delphis), και με μικρότερη παρουσία το σταχτοδέλφινο (Grampus griseus). Πολύ πιο σπάνια συναντώνται το Μαυροδέλφινο, η Ψευδοόρκα, η Όρκα το Στενόρυγχο δελφίνι και η μικρή Φώκαινα.

Οι φυσικοί εχθροί των δελφινιών είναι ελάχιστοι. Φυσικοί τους εχθροί είναι οι καρχαρίες και ο άνθρωπος που με ή χωρίς τη θέλησή του τα σκοτώνει ή τα τραυματίζει με πολλούς τρόπους, όπως με τη θαλάσσια ρύπανση, την τυχαία σύλληψη τους με αλιευτικά μέσα, την υπερ- αλίευση, την εσκεμμένη θανάτωση τους, την υποβάθμιση της παράκτιας ζώνης και άλλα πολλά...

Πολλοί θάνατοι δελφινιών θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν υπήρχε σωστή πληροφόρηση ή εάν είχαν μερικοί πολίτες ή φορείς την ευαισθησία να ανατρέξουν σε αυτούς που γνωρίζουν πραγματικά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πάντοτε πως τα δελφίνια προστατεύονται με νόμους, γιατί είναι απειλούμενα είδη και οποιαδήποτε κακοποίησή τους θεωρείται παράνομη, γι' αυτό είναι καθήκον μας να τα προστατεύσουμε και να τα βοηθήσουμε σε μια δύσκολη κατάσταση.

No comments: